Franse letterkunde

Die Franse letterkunde (Frans: littérature française) is in die algemeen literatuur wat in die Franse taal geskryf is, veral deur burgers van Frankryk; dit kan ook verwys na literatuur geskryf deur mense wat in Frankryk woon wat tradisionele tale van Frankryk anders as Frans praat. Literatuur wat in die Franse taal geskryf is deur burgers van ander nasies soos België, Switserland, Kanada, Senegal, Tunisië, Algerië, Marokko, ens. word na verwys as Franstalige literatuur.

Vir eeue was Franse letterkunde 'n voorwerp van nasionale trots vir die Franse mense, en dit was een van die mees invloedryke aspekte van die literatuur van Europa.^[1][2] Frankryk beklee die eerste plek op die lys van Nobelpryse vir letterkunde volgens land.

Een van die eerste bekende voorbeelde van Franse letterkunde is die Rolandslied, die eerste groot werk in 'n reeks gedigte bekend as "chansons de geste".^[3]

Die Franse taal is 'n Romaanse taal afgelei van Latyn en sterk beïnvloed deur hoofsaaklik Kelties en Frankies. Vanaf die 11de eeu was literatuur wat in Middeleeuse Frans geskryf is een van die oudste volkstaal (nie-Latynse) letterkundes in Wes-Europa, en dit het 'n sleutelbron van literêre temas in die Middeleeue oor die hele vasteland geword.

Alhoewel die Europese prominensie van Franse letterkunde in die 14de eeu gedeeltelik deur die volksliteratuur in Italië verminder is, het die letterkunde in Frankryk in die 16de eeu 'n groot kreatiewe evolusie ondergaan, en deur die politieke en artistieke programme van die Ancien Régime het die Franse letterkunde die Europese letterkunde in die 17de eeu oorheers.

In die 18de eeu het Frans die literêre lingua franca en diplomatieke taal van Wes-Europa (en tot 'n sekere mate in Amerika) geword, en Franse briewe het 'n diepgaande impak op alle Europese en Amerikaanse literêre tradisies gehad, terwyl dit terselfdertyd sterk beïnvloed is deur die ander nasionale tradisies. Afrika en die Verre-Ooste het die Franse taal na nie-Europese kulture gebring wat besig was om te transformeer en by te dra tot die Franse literêre ervaring van vandag.

Onder die aristokratiese ideale van die Ancien Régime (die "honnête homme"), die nasionalistiese gees van post-revolusionêre Frankryk, en die massa-opvoedkundige ideale van die Derde Republiek en moderne Frankryk, het die Franse 'n diepgaande kulturele gehegtheid aan hul literêre erfenis. Vandag beklemtoon Franse skole die studie van romans, teater en poësie (dikwels uit die kop geleer). Die literêre kunste word sterk deur die staat geborg en literêre pryse is groot nuus. Die Académie française en die Institut de France is belangrike linguistiese en artistieke instellings in Frankryk, en Franse televisie bied programme aan oor skrywers en digters (een van die programme wat die meeste op Franse televisie gekyk is was Apostrophes,^[4] 'n weeklikse geselsprogram oor letterkunde en die kuns). Letterkunde is baie belangrik vir die Franse en speel 'n belangrike rol in hul identiteit.

Met ingang 2022 is vyftien Franse skrywers met die Nobelprys vir Letterkunde bekroon, wat meer is as die romanskrywers, digters en essayiste van enige ander land. In 1964 is Jean-Paul Sartre met die Nobelprys vir Letterkunde bekroon, maar hy het dit van die hand gewys en gesê dat "Dit om't ewe is of ek nou Jean-Paul Sartre teken of Jean-Paul Sartre, Nobelpryswenner. 'n Skrywer moet weier om homself in 'n instelling te laat omskep, al vind dit in die mees eerbare vorm plaas."^[5]

1. ↑ French literature Geargiveer 19 April 2016 op Wayback Machine Discover France
2. ↑ Romance languages and literatures: why study French ? Geargiveer 19 April 2012 op Wayback Machine Universiteit van Michigan
3. ↑ "Internet History Sourcebooks". sourcebooks.fordham.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Maart 2020. Besoek op 23 Maart 2020.
4. ↑ Roger Cohen, "The Media Business; Books Star on TV, but Only in France" Geargiveer 25 Julie 2016 op Wayback Machine, The New York Times, September 10, 1990.
5. ↑ "Saying 'No thanks' to Nobel | News | al Jazeera". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2016. Besoek op 30 Julie 2014.