Johann Gottfried von Herder

Johann Gottfried von Herder
Gebore	25 Augustus 1744 Mohrungen, Oos-Pruise, Koninkryk Pruise
Sterf	18 Desember 1803 (op 59) Weimar, Sakse-Weimar
Nasionaliteit	Heilige Romeinse Ryk
Beroep	filosoof, teoloog, digter en literêre kritikus
Bekend vir	Kritische Wälder, 1769; Abhandlung über den Ursprung der Sprache, 1772; Auch eine Philosophie der Geschichte zur Bildung der Menschheit, 1774; Ideen zur Philosophie der Geschichte der Menschheit, 1784–91; Wie die Alten den Tod gebildet. Ein Nachtrag zu Lessings Abhandlung desselben Titels und Inhalts, 1786
Eggenoot	Maria Karoline Flachsland (1773–1803, sy dood)
Ouer(s)	Gottfried Herder Anna Elisabeth
Handtekening

Johann Gottfried von Herder (die Duitse adelspredikaat von is in 1802 aan hom toegeken, * 25 Augustus 1744 in Mohrungen, Oos-Pruise, † 18 Desember 1803 in Weimar) was 'n Duitse kultuurfilosoof, digter en teoloog.

Herder het in Koningsberg teologie, geneeskunde en filosofie gestudeer. Sy dosente het die skrywer en filosoof Johann Georg Hamann (1730-1788) en die filosoof Immanuel Kant (1724-1804) ingesluit. Tussen 1764 en 1769 was Herder as onderwyser en predikant in Riga werksaam. In 1769 het hy 'n reis na die Franse stede Nantes en Parys onderneem waaroor hy 'n reisjoernaal gehou en later gepubliseer het (Journal meiner Reise im Jahre 1769).

In 1770 en 1771 het hy in Straatsburg gebly waar hy die digter Johann Wolfgang von Goethe ontmoet en sy geesdrif vir Homeros, Pindar, Shakespeare, Gotiese boukuns en volksliedkuns aangewakker het. Danksy Goethe se invloed het Herder vanaf 1776 die pos van superintendent-generaal in Weimar beklee.

Herder het sy loopbaan met kritiese werke oor kuns en literatuur begin. Later het hy homself met teologiese, histories-filosofiese en filosofiese vraagstukke besig gehou. Met sy werke het hy een van die wegbereiders van die Sturm en Drang-periode in die Duitse literatuur asook die literêre Klassisisme geword en het daarnaas ook beduidende invloed op die Romantiek uitgeoefen.

Kenmerkend vir Herder se filosofiese gedagtes is 'n historiese bewussyn waarin hy die wedersydse invloed van natuur en geskiedenis beklemtoon. Volgens hom sou albei in die rigting van steeds groter harmonie ontwikkel. In sy Ideen zur Philosophie der Geschichte der Menschheit (1784-1791) beskou hy die humaniteit as die hoogste ideaal en doelwit van alle ontwikkelinge. Sy taalfilosofie en sy teorie oor die ontstaan van taal het onder meer sy belangstelling in volksliedkuns gewek.

Ook as vertaler het Herder beduidende bydraes gelewer; werke wat deur hom vertaal is sluit die Skotse Edward-ballade en die Spaanse El Cid in, 'n romanse-siklus wat as Der Cid in 1805 in Duits verskyn het.

'n Histories-kritiese uitgawe van sy werke is deur Bernhard Ludwig Suphan tussen 1877 en 1913 in 33 boekdele gepubliseer. Sy briewe is vanaf 1977 in 15 boekdele uitgegee.