Katoen

Katoen is 'n sagte stapelvesel wat in 'n bol, of beskermende kapsule, rondom die saad van katoenplante van die genus Gossypium groei. Voorbeelde van die genus kom in Suid-Afrika as die wildekatoen voor. Die vesel is amper suiwer sellulose. Onder natuurlike toestande is die katoenbolle geneig om die verspreiding van die saad te verbeter, deur dit ligter te maak in wind.

Die plant is 'n struik en is inheems aan tropiese en subtropiese streke dwarsoor die wêreld, insluitend Suid-Amerika, Afrika en Indië. Die grootste verskeidenheid van wilde katoenspesies is die eerste keer in Meksiko gevind, gevolg deur Australië en Afrika.^[1] Katoen is onafhanklik verbou in die ou en nuwe wêrelde. Die Engelse naam is afgelei van die Arabiese (al) quṭn قطن, wat reeds aan die begin van 1400 n.C. gebruik is. ^[2] Die Spaanse woord "algodón" is ook afgelei van die Arabiese naam.

Die vesel word gewoonlik in garing of draad gespin en daarna gebruik om 'n sagte tekstiel te maak wat "kan asemhaal". Die gebruik van katoen vir weefstof is bekend sedert die prehistoriese tye; fragmente van katoen dateer uit 5000 v.C. uit ou grafte in Meksiko en die Indusvalleibeskawing (hedendaagse Pakistan en sommige dele van Indië). Hoewel dit sedert antieke tye verbou is, was dit eers ná die uitvinding van die weefmasjien wat produksiekoste sodanig verlaag het, dat dit gelei het tot algemene gebruik. Dit is vandag die mees algemeen gebruikte natuurlike vesel in klere.

Huidige skattings van wêreldproduksie is sowat 25 miljoen ton of 110 miljoen bale jaarliks​​, geproduseer op 2.5% van die wêreld se bewerkbare grond. China is die wêreld se grootste katoenprodusent, maar die meeste van hierdie word plaaslik verbruik. Die Verenigde State van Amerika is vir jare reeds die grootste uitvoerder van katoen. ^[3] Katoen word gewoonlik in die VSA in bale gemeet, wat ongeveer 0,48 kubieke meter (17 kubieke voet) beslaan en 226,8 kg (500 pond) weeg. ^[4]

1. ↑ The Biology of Gossypium hirsutum L. and Gossypium barbadense L. (cotton). ogtr.gov.au
2. ↑ Metcalf, Allan A. (1999). The World in So Many Words. Houghton Mifflin. p. 123. ISBN 0-395-95920-9.
3. ↑ "Natural fibres: Cotton" Geargiveer 3 September 2011 op Wayback Machine, International Year of Natural Fibres
4. ↑ National Cotton Council of America, U.S. Cotton Bale Dimensions Besoek op 5 Oktober 2013.