Pythagoras

Pythagoras
Borsbeeld van Pythagoras. Kapitolynse Museum, Rome
Gebore	ca. 570 v.C. Samos
Oorlede	ca. 495 v.C. (op ca. 75) Metapontum
Nasionaliteit	Antieke Griekeland
Vakgebied	metafisika, musiek, wiskunde, etiek, politiek
Bekend vir	Pythagoras se stelling Pythagoras se teorie
Beïnvloed deur	Thales, Anaximander, Pherecydes
Invloed op	Philolaus, Alcmaeon, Parmenides, Plato, Euclid, Empedokles, Hippasus, Kepler

Pythagoras van Samos (Grieks: Ὁ Πυθαγόρας ὁ Σάμιος, O Pūthagoras o Samios, "Pythagoras die Samiaan", of slegs Ὁ Πυθαγόρας; * tussen 580 en 572 v.C.; † tussen 500 en 490 v.C.) was 'n Griekse filosoof, wiskundige, wysgeer en stigter van die religieuse beweging genaamd Pythagorisme. Hy word gewoonlik as 'n groot wiskundige, mistikus en wetenskaplike geëer, alhoewel sommiges die waarde van sy bydrae tot die wiskunde en natuurfilosofie bevraagteken. Herodotos het na hom verwys as "die bekwaamste filosoof onder die Grieke".

Min is werklik bekend van Pythagoras en niks het oorleef wat deur Pythagoras self geskryf is nie. Die biografie van Pythagoras is in die 3de eeu geskryf deur Diogenes Laërtios, en Iamblichus het Die lewe van Pythagoras in 300 n.C. geskryf. Wat wel bekend is, is dat Pythagoras se idees mense oor 'n lang tydperk beïnvloed het en dat hy vandag nog bekend staan as: "Die vader van getalle".

Pythagoras is omstreeks 580 v.C. gebore in 'n ryk familie. Sy vader was Mnesarchos wat handel gedryf het in waardevolle goedere, en sy ma was Pythias. Gedurende sy leeftyd is opvoeding gesien as 'n tipe spirituele inisiasie. Aangesien hy van 'n ryk familie gekom het, het hy onder vele Griekse meesters gestudeer soos by voorbeeld die digter en musikant Hemodamas van Samos, die filosowe Anaximander van Milete en Bias van Priëne, Pherekydes van Syros wat verkondig het dat die siel onsterflik is en Thales van Milete. Op Thales se aanbeveling het Pythagoras na Egipte gegaan vir verdere opleiding by die tempel van Heliopolis. In Egipte is Pythagoras gevange geneem deur die soldate van Cambyses II, die Koning van Persië. Hy is egter vrygelaat en het verder gestudeer in onder ander Klein-Asië en was selfs volgens oorlewering in Indië.

Hy het homself uiteindelik tuisgemaak in Kroton in suid-Italië waar hy 'n skool gestig het. Pythagoras het die mense van Kroton aangemoedig om die goeie aan te gryp. Hy het geleer dat mense sterflik is maar nie hul siel nie. Die mens moes volgens hom streef om 'n suiwer gees te wees en sodoende te verenig met die universele gees waarvan hy deel is. Pythagoras was die eerste persoon wat die term filosoof gebruik het vir 'n liefhebber van kennis. Hy het sy studente aangemoedig tot 'n dissipline van stille oordenking.

Sy skool het uit 'n gemeenskap bestaan van volgelinge wat geglo het in gemene besitreg en in 'n vegetariese leefwyse. Die gemeenskap was in twee verdeel, die Mathemaikoi en die Akousmatikoi. Die eerste groep was die gevorderde voltydse leerlinge en was blootgestel aan dieper leringe. Die tweede groep het met hul eie families geleef en deeltyds aan lesings deelgeneem deur te luister na Pythagoras se lesings. Pythagoras se gemeenskap was uniek vir daardie tyd in die sin dat mans en vroue totaal gelyk behandel was. Die skool het geleer dat getalle die onderliggende saambindende faktor is van alles in die heelal en dat alles vergestalt word deur getalle.

Pythagoras het geleer dat slegs die waarheid gespreek moet word ten alle tye en dat getalle die basis was waarop alles berus. Volgens Pythagoras bring getalle alle dinge in harmonie met mekaar en reguleer getalle die heelal. Pythagoras het geglo in die invloed van sekere harmoniese verhoudings. Hy het mense genees deur bepaalde musiek te speel wat deur hom saamgestel was. Sy studente moes 'n gelofte aflê van geheimhouding en niks van wat hy geleer het is ooit op skrif gestel nie. Sy studente het egter groot respek vir hom gehad en het verskeie dinge aan hom toegedig.

In ongeveer 508 is Pythagoras se gemeenskap by Kroton aangeval deur Kylon, 'n adellike uit Kroton self. Kylon se aansoek om deel van die gemeenskap te word is geweier weens swakhede in sy karakter. Pytagoras se groep volgelinge is tydelik verban en Pythagoras self moes met sy familie vlug na Metapontum waar hy uiteindelik gesterf het op die ouderdom van ongeveer 90 jaar.