Math o gyfrwng | genre gerddorol |
---|---|
Math | music of France |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Canu byrfyfyr ar fydr ac odl yn Basgeg yw Bertsolaritza. Mae'n un o ganghennau llên lafar Fasgeg. Mae'n rhaid i'r perfformiwr, sef y bertsolari, creu a pherfformio bertso (penillion) yn gyhoeddus yn sydyn.[1] Gellir canu bertso sy'n ymateb i destun a roddwyd, heb destun penodol, neu fel ymddiddan rhwng dau bertsolari.
Rhaid i'r bertsolaris ddilyn rheolau caeth o ran mesur ac odlau, ac mae ganddi hi neu fo gyfnod byr o amser i wrando ar y testun a dechrau meddwl a chanu'r bertso (ac eithrio bertso papur). [1]
Mae traddodiadau tebyg o ymddiddan cyhoeddus wedi ymddangos mewn llawer o ddiwylliannau ledled y byd. Heddiw, ymhlith eraill, ceir trovo yn ardal Alpujarra yn Andalucía, y payada yn niwylliant Gaucho De America, a repentismo yng Nghiwba. Mae hefyd yn rhan o'r traddodiad Asiaidd, o ddiwylliannau Groeg a Rhufain yr henfyd, ac o hanes Islamaidd Môr y Canoldir. [2]