Vermont

Deelstaat Vermont
Vlag van Vermont Seël
Bynaam(e): The Green Mountain State
Amptelike taal(e)	Engels
Gesproke taal(e)	Engels; klein minderhede Frans- en Spaanssprekendes
Inwonernaam	Vermonter
Hoofstad	Montpelier
Grootste stad	Burlington
Area	45ste in die V.S.
- Totaal	24 923 km2
- Wydte	130 km
- Lengte	260 km
- Water	949 km2
- % water	3,8 %
- Breedtegraad	42°44'N tot 45°0'N
- Lengtegraad	71°28'W tot 73°26'W
Bevolking	49ste in die V.S.
- Totaal	625 741
- Digtheid	26,1/km2 30ste in die V.S.
Hoogte
- Hoogste punt	Mansfieldberg 1 340 m
- Gemiddeld	300 m
- Laagste punt	Champlainmeer 29 m
Toetrede tot die Unie	4 Maart 1791 (14de)
Goewerneur	Phil Scott (R)
Luitenant-Goewerneur	David Zuckerman (P)
Wetgewer	Vermont Algemene Vergadering
- Hoërhuis	Senaat
- Laerhuis	Huis van Verteenwoordigers
V.S. Senatore	Bernie Sanders (onafh.) Peter Welch (D)
Tydsone	UTC -5 / Somertyd -4
Afkortings	VT US-VT
Webblad	www.vermont.gov

Vermont (Engels: [vərˈmɒnt], luister (hulp·inligting)), amptelik die Deelstaat Vermont (State of Vermont), is 'n deelstaat in die noordooste van die Verenigde State met 'n oppervlakte van 24 923 km² en 'n bevolking van 625 741 (2010).^[1] Vermont is ten opsigte van sy bevolking die tweede kleinste Amerikaanse deelstaat na Wyoming. Sy hoofstad is Montpelier (7 855 inwoners, 2010), die grootste stad is Burlington.

Vermont word begrens deur Massachusetts in die suide, New Hampshire in die ooste, New York in die weste en die Kanadese provinsie Quebec in die noorde. Dit is 'n oorwegend landelike deelstaat, maar is nogtans strategies geleë tussen die metropolitaanse gebiede van Montreal, Boston en New York.

Vermont is die tweede grootste, maar ook enigste landgebonde deelstaat in Nieu-Engeland, met 'n verskeidenheid landskapsvorme en ekostelsels wat onder meer die Green Mountains-bergreeks in die weste en die Champlainmeer in die noordweste insluit. Die Franse verkenner Samuel de Champlain het in 1609 met Vermont ("Groen berge" in Frans) 'n gepaste naam vir die groen en vrugbare streek gekies. Vier eeue later is groot dele van Vermont nog steeds 'n enklawe van ongerepte wildernis, met dig beboste golwende heuwels en valleie. Die staat is bekend vir die kleure wat sy bosgebiede in die nasomer vertoon en sy eersterangse ski-oorde. So lok Vermont jaarliks sowat agt miljoen toeriste.

'n Aantal stamme van die Eerste Nasies soos die Abenaki, Algonkin en Irokese was die eerste bewoners van die gebied. Later het Frankryk aanspraak gemaak op die gebied van die huidige Vermont, maar uiteindelik het dit ná die Franse se neerlaag in die koloniale oorloë teen Brittanje 'n Britse besitting geword.

Vermont het 'n tyd lank 'n omstrede gebied gebly, maar danksy hulle Green Mountains Boys-burgermag het setlaars uit die destydse Province of New Hampshire uiteindelik die oorhand gekry. Ná veertien jaar se onafhanklikheid as Republiek van Vermont was Vermont die veertiende staat wat by die Verenigde State aangesluit het. Vermont is een van slegs vyf state of dele van state wat vroeër as 'n onafhanklike nasie bestaan het – naas Kalifornië, Hawaii, Texas en die Florida-parogieë van Louisiana. Vermont se geskiedenis besit 'n lang lys onafhanklike denkers en liberale politici soos Ethan Allen, Matthew Lyon, George Aiken, Jim Jeffords en Bernie Sanders.

Naas sy natuurskoon en liberale denkers staan Vermont ook bekend vir sy suiwelprodukte. Die staat is ook die vernaamste produsent van esdoringstroop in die VSA.

Landbou, veeteelt, bosbou, steengroewe, werktuig- en tekstielnywerheid is die belangrikste bronne van inkomste. Die marmergroewe van Vermont het in die 19de en 20ste eeu die stene vir baie van Amerika se bekendste geboue opgelewer, soos byvoorbeeld die Jefferson-gedenkteken, die Hooggeregshof en die Verenigde Nasies se hoofkwartier in New York. In die sewentigerjare het baie ondernemings uit die Franssprekende Kanadese provinsie Quebec hulle in Vermont gevestig.

1. ↑ (en) "U.S. Census Bureau – 2010 Census Data". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2012. Besoek op 15 Februarie 2012.